گیربکس یکی از مهمترین بخشهای خودرو است که وظیفه انتقال نیرو از موتور به چرخها را بر عهده دارد. در این میان، شفت گیربکس نقش بسیار مهمی دارد. اگر شفت خراب شود، عملکرد خودرو دچار مشکل میشود و رانندگی ناامن خواهد شد. در این مقاله به زبان ساده به شما توضیح میدهیم که شفت گیربکس چیست، چه کار میکند و علائم خرابی آن کدامند و چگونه میتوان از آن پیشگیری کرد.
چرا شفت گیربکس اهمیت دارد؟
گیربکس یا جعبهدنده، قدرت موتور را به چرخها منتقل میکند و سرعت خودرو را کنترل میکند. شفتها در گیربکس، قطعات میلهای شکلی هستند که دندهها روی آنها قرار میگیرند و نیرو را از موتور به دندهها و سپس به چرخها منتقل میکنند.
اگر شفت خراب شود، خودرو ممکن است لرزش غیرعادی پیدا کند، دندهها به سختی جا بروند، یا صداهای عجیبی ایجاد شود. بنابراین شناخت زودهنگام علائم خرابی شفت میتواند از آسیبهای جدی و هزینههای بالای تعمیر جلوگیری کند.
ساختار و عملکرد شفت در گیربکس
در گیربکس معمولاً سه نوع شفت وجود دارد:
- شفت ورودی (Input Shaft): نیروی موتور را دریافت میکند و به داخل گیربکس منتقل میکند.
- شفت میانی یا layshaft: نیرو را بین دندهها منتقل میکند.
- شفت خروجی (Output Shaft): نیرو را از گیربکس خارج کرده و به چرخها منتقل میکند.
نحوه عملکرد
شفتها همراه با دندهها میچرخند و باعث میشوند خودرو بتواند سرعت و قدرت مناسب را داشته باشد. هر گونه آسیب یا فرسودگی شفت میتواند کل سیستم گیربکس را تحت تاثیر قرار دهد.
علائم اختصاصی خرابی شفت گیربکس
خوب است بدانیم علائم اختصاصی خرابی شفت گیربکس چه هستند:
لرزش غیرطبیعی خودرو: اگر خودرو هنگام حرکت یا شتابگیری دچار لرزش شد، احتمال دارد مشکل از شفت گیربکس باشد. لرزش شفت میتواند ناشی از فرسایش، عدم تعادل یا ضربه باشد.
صداهای غیرعادی: صدای خرخر، تقتق یا زوزه هنگام حرکت یا تغییر دنده از نشانههای خرابی شفت است. این صدا معمولاً از داخل گیربکس و نزدیک شفتها میآید.
نشت روغن اطراف شفت: نشتی روغن نزدیک شفت یا مهرهها میتواند نشاندهنده ترک شفت یا فرسایش آببندی باشد. این نشت اگر بررسی نشود، میتواند باعث آسیب شدیدتر به دندهها شود.
سختی در تعویض دنده: گاهی دندهها به سختی جا میروند یا گیر میکنند، بهخصوص زمانی که شفت تحت بار است. این مشکل معمولاً در گیربکسهای دستی بیشتر دیده میشود.
کاهش کارایی انتقال نیرو: اگر خودرو نسبت به فشار روی پدال گاز واکنش ضعیف نشان میدهد یا شتاب نامنظم میشود، ممکن است شفت گیربکس آسیب دیده باشد.
لرزش در دسته دنده: لرزش دسته دنده، بهویژه هنگام قرار دادن خودرو در حالت خلاص یا شروع حرکت، میتواند نشانه خرابی شفت باشد.
با دیدن این علائم برای تعمیر خودروی خود به یک تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک مراجعه کنید تا با روش تخصصی عیب یابی ریشه ای صورت گیرد.
تفاوت علائم بسته به نوع گیربکس
علائم خرابی شفت در گیربکس دستی و گیربکس اتومات کمی متفاوت است:
- گیربکس دستی: سختی در جا زدن دندهها، صداهای تقتق و لرزش دسته دنده بیشتر دیده میشود.
- گیربکس اتومات: تأخیر در شتاب، صدای زوزه و لرزش خودرو شایعتر است.
شناخت تفاوتها کمک میکند تشخیص دقیقتر و سریعتر باشد.
در خودرویی مانند ال نود، بیتوجهی به این علائم ممکن است باعث آسیب گستردهتر به قطعات داخلی شود؛ به همین دلیل توصیه میشود در اولین فرصت برای تعمیر تخصصی گیربکس ال نود دارد به ایران رنو مراجعه کنید.
روشهای عیبیابی خرابی شفت
برای تشخیص خرابی شفت گیربکس میتوان از روشهای ساده و تخصصی استفاده کرد:
- تست لرزش و ارتعاش: خودرو را در سرعتهای مختلف حرکت دهید و لرزشها را بررسی کنید.
- گوش دادن به صداها: هنگام تغییر دنده یا حرکت با سرعت کم، صداهای غیرمعمول را گوش دهید.
- بررسی نشت روغن و مهرهها: محل شفت و اطراف آن را بررسی کنید.
- استفاده از ابزارهای تخصصی: مکانیکها میتوانند با ابزارهای اندازهگیری و دستگاههای تشخیصی، مشکل شفت را دقیقتر مشخص کنند.
علل رایج خرابی شفت گیربکس
چرا شفتها خراب میشوند؟ چند دلیل اصلی عبارتند از:
- فرسایش طبیعی و خستگی مواد: شفتها با گذر زمان ساییده و ضعیف میشوند.
- مشکل تراز و عدم همراستایی (Misalignment): اگر شفت درست در مسیر خود قرار نگیرد، فشار اضافی روی آن وارد میشود.
- کمبود روانکاری: روغن کافی یا مناسب باعث کاهش اصطکاک و جلوگیری از داغ شدن شفت میشود.
- بار و ضربه زیاد: فشار ناگهانی یا تصادف میتواند شفت را خم یا ترک کند.
- خوردگی و آلودگی: ذرات فلزی یا گرد و غبار میتوانند باعث ساییدگی و خرابی شفت شوند.
یکی از علائم خرابی پینیون گیربکس سایش و خوردگی دنده هاست که برای تشخیص هر یک از این موارد نیاز به تبحر است.
نگهداری و پیشگیری از خرابی شفت
با رعایت نکات زیر میتوانید عمر شفت گیربکس را افزایش دهید و از خرابی جلوگیری کنید:
- سرویس منظم گیربکس: بررسی و تعویض روغن طبق دستور سازنده خودرو.
- بررسی مداوم روغن و مهرهها: نشت یا کمبود روغن را جدی بگیرید.
- رانندگی صحیح: فشار ناگهانی روی گیربکس و شتابگیری شدید را کاهش دهید.
- اجتناب از حمل بار زیاد: وزن اضافی فشار بیشتری روی شفت ایجاد میکند.
- استفاده از روانکننده مناسب: روغن گیربکس مناسب باعث کاهش اصطکاک و گرمای شفت میشود.
اهمیت سرویس دوره ایی گیربکس اتوماتیک در اینجا باعث میشود با پیشگیری از عوامل تخریب در شفت گیربکس کارکرد خودرو را بهبود داد.
نتیجهگیری
خرابی شفت گیربکس یکی از مشکلات مهم خودرو است که میتواند رانندگی را ناامن و هزینه تعمیر را افزایش دهد. علائم هشداردهندهای مانند لرزش خودرو، صداهای غیرمعمول، سختی در تعویض دنده و نشت روغن به شما کمک میکند تا سریعاً به تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک شرق تهران مراجعه کنید. با نگهداری منظم و رانندگی صحیح، میتوان عمر شفت گیربکس را افزایش داد و از خرابیهای جدی جلوگیری کرد.
آدرس تعمیرگاه :خیابان دماوند بعد از سه راه تهرانپارس ، بعد از نمایندگی مرکزی سایپا ، لاین کندرو بن بست کاوه
برای مراجعه به ایران رنو با شماره های زیر تماس بگیرید: