گیربکس اتوماتیک CVT
وقتی صحبت از گیربکس‌های اتوماتیک میشود، نام CVT یا همان سیستم انتقال قدرت متغیر، توجه بسیاری را جلب می‌کند. این گیربکس که اولین‌بار در سال ۱۹۸۶ به ثبت رسید و در اوایل دهه ۲۰۰۰ به بازار عرضه شد، دارای ساختاری متفاوت از گیربکس‌های رایج است. شرکت نیسان پیشگام استفاده از این نوع گیربکس بود و پس از آن شرکت‌های آئودی و میتسوبیشی نیز از آن استفاده کردند.
نکته جالب در مورد گیربکس CVT این است که برخلاف گیربکس‌های معمولی، دنده‌های فیزیکی ندارد. در عوض، از سه قسمت اصلی تشکیل شده: پولی ورودی که نقش محرک را دارد، پولی خروجی که متحرک است و یک تسمه مخصوص که این دو را به هم متصل می‌کند.
این طراحی خاص باعث شده که تغییر نسبت دنده به صورت پیوسته انجام شود و موتور در بهترین دور کار کند.
گیربکس اتوماتیک AT
گیربکس AT که مخفف Automatic Transmission است، قدیمی‌ترین نوع گیربکس اتوماتیک محسوب میشود. این گیربکس از چندین چرخ‌دنده با نسبت‌های مختلف تشکیل شده که معمولاً در خودروهای شهری بین ۴ تا ۶ دنده دارد. ساختار این گیربکس پیچیده‌تر از CVT است و قطعات متحرک بیشتری دارد. سیستم کار گیربکس AT به این صورت است که با استفاده از فشار روغن و سیستم‌های الکترونیکی، دنده‌ها را عوض می‌کند.
وقتی راننده پا را روی پدال گاز می‌گذارد، سنسورهای مختلف سرعت خودرو و فشار پدال را حس کرده و به واحد کنترل گیربکس اطلاع می‌دهند. سپس این واحد تصمیم می‌گیرد که چه زمانی دنده عوض شود.
تفاوت های گیربکس AT و CVT
تفاوت عمده این دو نوع گیربکس در نحوه عملکرد و تعویض دنده است. گیربکس CVT به دلیل نداشتن دنده‌های فیزیکی، تغییر نسبت را به صورت لحظه‌ای و پیوسته انجام می‌دهد. در این سیستم، راننده حتی متوجه تعویض دنده نمی‌شود چون همه چیز نرم و روان است. اما در گیربکس AT، تغییر دنده‌ها مشخص و قابل حس است.
تفاوت دیگر در ساختار داخلی این دو گیربکس است. گیربکس CVT ساختار ساده‌تری دارد و از قطعات کمتری استفاده می‌کند. در مقابل، AT پیچیده‌تر است و قطعات متحرک بیشتری دارد. همین موضوع روی قیمت، تعمیرات و نگهداری آن‌ها تاثیر می‌گذارد.
تفاوت گیربکس CVT با AT از نظر قطعات تشکیل دهنده
قطعات گیربکس CVT شامل یک تسمه فولادی یا پلیمری و دو فولی (قرقره) است. فولی محرک به موتور متصل است و فولی متحرک به دیفرانسیل وصل میشود. هر فولی از دو صفحه مخروطی تشکیل شده که فاصله بین آن‌ها قابل تغییر است. با تغییر این فاصله، قطر موثر فولی‌ها تغییر کرده و نسبت دنده عوض میشود.
در مقابل و در زمینه تفاوت cvt با at، باید گفت که گیربکس AT از چندین چرخ‌دنده، کلاچ‌های متعدد، ترمزهای نواری، پمپ روغن و مبدل گشتاور تشکیل شده است. این قطعات در کنار هم یک سیستم پیچیده را تشکیل می‌دهند که با فرمان‌های الکترونیکی و فشار روغن کار می‌کند. به همین دلیل هزینه ساخت AT بیشتر از CVT است.
مقایسه گیربکس CVT با AT از نظر نحوه عملکرد
اگر به دنبال تفاوت cvt با at هستید باید بدانید که در گیربکس CVT، وقتی موتور روشن میشود، قدرت به فولی محرک می‌رسد و آن را می‌چرخاند. این چرخش از طریق تسمه به فولی متحرک منتقل میشود. کامپیوتر خودرو بر اساس سرعت و بار موتور، فاصله بین صفحات فولی‌ها را تنظیم می‌کند. این تنظیم لحظه‌ای باعث تغییر نسبت دنده میشود. عملکرد گیربکس AT متفاوت است. در این سیستم، مبدل گشتاور نقش کلاچ را بازی می‌کند و قدرت موتور را به جعبه‌دنده می‌رساند. داخل جعبه‌دنده، چند مجموعه چرخ‌دنده سیاره‌ای وجود دارد که با درگیر شدن کلاچ‌ها و ترمزها، نسبت‌های مختلف دنده را تولید می‌کنند.
همه این فرآیند توسط کامپیوتر و سیستم هیدرولیک کنترل میشود.
تفاوت گیربکس CVT با AT از نظر کیفیت تعویض دنده
تفاوت cvt با at در این است، کیفیت تعویض دنده در گیربکس CVT به شکلی است که راننده اصلا متوجه تغییر نسبت دنده نمی‌شود. این سیستم تغییرات را طوری نرم و یکنواخت انجام می‌دهد که حتی سرنشینان خودرو هیچ تکانی را حس نمی‌کنند. در این حالت دور موتور تقریبا ثابت می‌ماند و فقط سرعت خودرو تغییر می‌کند. در گیربکس AT، تعویض دنده همراه با تغییر محسوس دور موتور و کمی تکان است.
هر چند این تکان‌ها نسبت به گیربکس‌های دستی خیلی کمتر است، اما راننده و سرنشینان متوجه تعویض دنده می‌شوند. دلیل این موضوع درگیر و آزاد شدن کلاچ‌ها و تغییر ناگهانی نسبت دنده است.
مقایسه گیربکس CVT با AT از نظر شتاب‌گیری
در مورد اینکه cvt بهتر است یا at باید بگوییم که شتاب‌گیری در گیربکس AT بهتر از CVT است. دلیل این موضوع استفاده از نسبت دنده‌های مشخص است که برای حداکثر شتاب طراحی شده‌اند. در دنده یک، نسبت دنده بالا است و گشتاور زیادی به چرخ‌ها می‌رسد. این حالت برای شروع حرکت و شتاب‌گیری اولیه عالی است. گیربکس CVT در شتاب‌گیری ضعیف‌تر عمل می‌کند.
چون نسبت دنده به تدریج تغییر می‌کند، خودرو نمی‌تواند مثل AT شتاب ناگهانی بگیرد. این مشکل در سربالایی‌ها بیشتر خودش را نشان می‌دهد. البته مزیت CVT این است که موتور همیشه در دور بهینه کار می‌کند و فشار کمتری به آن وارد میشود.
تفاوت گیربکس CVT با AT از نظر مصرف سوخت
مصرف سوخت یکی از نقاط قوت گیربکس CVT است. این سیستم با نگه داشتن دور موتور در نقطه بهینه، مصرف سوخت را تا ۱۰ درصد کاهش می‌دهد. در شرایط رانندگی شهری که سرعت مدام تغییر می‌کند، CVT عملکرد بهتری دارد و سوخت کمتری مصرف می‌کند. گیربکس AT به دلیل محدودیت در تعداد دنده‌ها، نمی‌تواند همیشه دور موتور را در نقطه بهینه نگه دارد. در نتیجه مصرف سوخت بالاتر می‌رود. مخصوصا در سرعت‌های میانی که نسبت دنده مناسبی وجود ندارد، موتور مجبور است در دور بالاتر یا پایین‌تر از حد بهینه کار کند.
مقایسه گیربکس CVT با AT از نظر تعمیر و نگهداری
تعمیر و نگهداری گیربکس CVT ویژگی‌های خاص خودش را دارد. به دلیل ساختار ساده‌تر، این گیربکس کمتر خراب میشود اما وقتی نیاز به تعمیر پیدا کند، هزینه‌ها بالا می‌رود. چون تسمه و پولی‌های آن قطعات گران‌قیمتی هستند و باید با دقت بالا تعویض شوند. روغن این گیربکس هم مخصوص است و باید سر موقع و با برند مناسب عوض شود.
اگر می پرسید که cvt بهتر است یا at، باید بدانید که گیربکس AT تعمیرات راحت‌تری دارد. چون قطعات آن استاندارد هستند و در بازار به راحتی پیدا می‌شوند. هزینه هر بار تعمیر معمولا کمتر از CVT است. اما نکته منفی این است که به دلیل قطعات متحرک زیاد، احتمال خرابی در این گیربکس بیشتر است و نیاز به سرویس‌های دوره‌ای منظم دارد.
درصورتی که مشکلات گیربکس اتوماتیک ال ۹۰ برای شما دردسرساز شده است برای تعمیر میتوانید به ایران رنو مراجعه کنید.
تفاوت گیربکس CVT با AT از نظر کلاس خودرو
گیربکس CVT بیشتر در خودروهای کوچک و متوسط شهری دیده میشود. دلیلش هم این است که این گیربکس برای انتقال گشتاورهای پایین و متوسط طراحی شده و در خودروهای سبک عملکرد بهتری دارد. شرکت‌های ژاپنی مثل نیسان، هوندا و میتسوبیشی در خودروهای اقتصادی خود از این گیربکس استفاده می‌کنند.
گیربکس AT در همه کلاس‌های خودرویی کاربرد دارد. از خودروهای لوکس گرفته تا شاسی‌بلندها و خودروهای اسپرت. چون می‌تواند گشتاورهای بالا را تحمل کند و برای رانندگی‌های سنگین مناسب است. مرسدس بنز، بی‌ام‌و و آئودی در مدل‌های قدرتمند خود از این گیربکس استفاده می‌کنند.
مصرف سوخت در گیربکس اتوماتیک ای تی و سی وی تی
راندمان سوخت در گیربکس CVT مشخصا بهتر از AT است. در آزمایش‌های مختلف، خودروهای مجهز به CVT معمولا ۸ تا ۱۲ درصد مصرف سوخت کمتری نسبت به مدل‌های AT داشته‌اند. دلیل این تفاوت در نحوه کنترل دور موتور است. CVT موتور را همیشه در محدوده دور بهینه نگه می‌دارد و این باعث میشود سوخت کمتری مصرف شود.
در سیستم AT، چون دنده‌ها از قبل تعریف شده‌اند، موتور نمی‌تواند همیشه در دور بهینه کار کند. در ترافیک شهری این تفاوت بیشتر خودش را نشان می‌دهد. گیربکس CVT با تغییرات نرم و پیوسته، اجازه نمی‌دهد دور موتور خیلی بالا برود و فشار زیادی به موتور وارد شود. اما در گیربکس AT، وقتی راننده پدال گاز را فشار می‌دهد، موتور مجبور است برای تعویض دنده به دور بالاتری برسد و این باعث مصرف سوخت بیشتر میشود.
ضریب دنده‌ها در گیربکس AT و CVT
ضریب دنده در گیربکس AT به صورت پله‌ای و مشخص است. مثلا در یک گیربکس ۶ سرعته، شش نسبت دنده وجود دارد که معمولا از حدود ۳.۵ برای دنده یک شروع میشود و در دنده ۶ به حدود ۰.۷ می‌رسد. این نسبت‌ها ثابت هستند و نمی‌توان آن‌ها را تغییر داد. در واقع خودرو باید خودش را با این نسبت‌ها تطبیق دهد. در گیربکس CVT اما ضریب دنده کاملا متغیر است و می‌تواند هر عددی بین حداقل و حداکثر نسبت تعریف شده باشد. مثلا در یک نمونه رایج، نسبت دنده می‌تواند بین ۲.۵ تا ۰.۵ به صورت پیوسته تغییر کند.
این قابلیت باعث میشود موتور بتواند در هر شرایطی بهترین نسبت دنده را داشته باشد و عملکرد بهینه‌تری داشته باشد.
تجربه رانندگی با خودروی دارای گیربکس AT و CVT
در پاسخ به این سوال که cvt بهتر است یا at، باید گفت که تجربه رانندگی با گیربکس CVT کاملا منحصر به فرد است. راننده هیچ تکان یا تغییر محسوسی را در زمان افزایش سرعت حس نمی‌کند. صدای موتور تقریبا ثابت می‌ماند و فقط سرعت خودرو بالا می‌رود. برخی رانندگان از این حالت راضی هستند و آن را نشانه کیفیت بالای خودرو می‌دانند.
اما عده‌ای دیگر معتقدند این نوع رانندگی هیجان ندارد و باعث میشود راننده حس واقعی سرعت را درک نکند. گیربکس AT حس رانندگی سنتی‌تری دارد. وقتی راننده پدال گاز را فشار می‌دهد، دور موتور بالا می‌رود و با تعویض دنده کاهش پیدا می‌کند. این افزایش و کاهش دور موتور همراه با تغییر صدا و کمی تکان است که برای بسیاری از رانندگان جذاب است. مخصوصا کسانی که قبلا با گیربکس دستی رانندگی می‌کردند، با AT راحت‌تر ارتباط برقرار می‌کنند.
کدامیک بهتر است CVT یا AT ؟
جواب این سوال به نوع استفاده و سلیقه راننده بستگی دارد. اگر بیشتر در شهر رانندگی می‌کنید و مصرف سوخت برایتان مهم است، گیربکس CVT انتخاب خوبی است. این گیربکس عملکرد نرم و راحتی دارد و برای رانندگی روزمره مناسب است. هزینه تعمیرات کمتری دارد چون کمتر خراب میشود. اما اگر دنبال هیجان رانندگی هستید و خودرویی می‌خواهید که قدرت بالایی داشته باشد، گیربکس AT بهتر است.
این گیربکس شتاب‌گیری بهتری داشته و برای رانندگی اسپرت و مسیرهای سخت مناسب‌تر است. قطعات آن راحت‌تر پیدا می‌شوند و هزینه هر بار تعمیر معمولا کمتر از CVT است. همچنین اگر دنبال خودرویی برای مسافرت و جاده هستید، گیربکس AT انتخاب بهتری است. قدرت و شتاب بیشتر، عمر طولانی‌تر و هزینه تعمیر معقول‌تر از نقاط قوت آن است. همچنین برای رانندگانی که به دنبال حس و حال اسپرت هستند، AT تجربه بهتری را رقم می‌زند. در نهایت همه چیز به سلیقه و نیاز راننده بستگی دارد.
در صورتی که گیربکس شما با مشکل مواجه شده است میتوانید برای تعمیر گیربکس اتومات cvt و at به ما مراجعه کنید.
آدرس تعمیرگاه :خیابان دماوند بعد از سه راه تهرانپارس ، بعد از نمایندگی مرکزی سایپا ، لاین کندرو بن بست کاوه
برای مراجعه به ایران رنو با شماره های زیر تماس بگیرید: