یکسره شدن فن ال ۹۰ زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم خنک‌کننده خودرو به درستی نتواند دمای موتور را کنترل کند یا در ارسال و دریافت اطلاعات مربوط به دما مشکلی پیش آمده باشد. این مشکل به خاطر خرابی قطعاتی مثل سنسور دمای آب، رله فن، ترموستات یا حتی خود ECU ایجاد میشود.
در حالت‌های گفته شده فن بدون وقفه کار می‌کند و حتی وقتی موتور خاموش است، باز هم روشن می‌ماند. این اتفاق ممکن است نشانه‌ای از وجود ایراد در سیستم خنک‌کننده باشد و اگر به موقع رسیدگی نشود، می‌تواند به آسیب‌های بزرگ‌تر مثل جوش آوردن موتور، خرابی واشر سرسیلندر و یا حتی آسیب جدی به خود موتور منجر شود. بنابراین آشنایی با دلایل و راه‌های درست برخورد با یکسره شدن فن ال ۹۰ می‌تواند از هزینه‌های سنگین تعمیر جلوگیری کند.
علت یکسره شدن فن ال ۹۰
فن ال ۹۰ وقتی درست کار می‌کند، نقش مهمی در خنک نگه داشتن موتور دارد. دمای موتور وقتی به حدود ۹۰ تا ۹۳ درجه سانتی‌گراد می‌رسد، فن باید روشن شود. اگر دما بالا برود (مثلاً تا ۱۱۰ درجه)، فن باید با سرعت بیشتری کار کند. اما گاهی اوقات اتفاقاتی می‌افتد که فن دیگر خاموش نمی‌شود؛ حتی وقتی ماشین خاموش است!
دلایلش می‌تواند یکی از این‌ها باشد:
- خرابی سنسور دمای آب: این سنسور باید دمای موتور را به ECU گزارش دهد. اگر داده‌اش اشتباه باشد، ECU فکر می‌کند موتور هنوز داغ است و فن را روشن نگه می‌دارد.
- گیر کردن رله فن: رله‌ها مثل کلیدهای برقی هستند. اگر رله گیر کند و در وضعیت “وصل” بماند، برق مدام به فن می‌رسد.
- ایراد در ECU: گاهی اوقات ECU اشتباه تحلیل می‌کند و به فن دستور می‌دهد که بی‌وقفه کار کند.
- مشکل در سیم‌کشی: اتصالی یا اتصال کوتاه در سیم‌ها ممکن است برق را مستقیم به فن برساند و خاموش شدنش را غیرممکن کند.
- خرابی ترموستات: اگر ترموستات گیر کرده باشد و درست باز و بسته نشود، موتور ممکن است داغ شود و فن مدام روشن بماند تا جلوی جوش آوردن را بگیرد.
این موارد علت‌های یکسره شدن فن ال نود است که برای اقدام صحیح نیاز به مراجعه به تعمیرگاه تخصصی ال ۹۰ در تهران است.
وقتی فن ال ۹۰ خاموش نمی‌شود چه کاری باید انجام دهیم؟
اگر دیدید فن ماشین خاموش نمی‌شود، اول از همه خونسرد باشید. قرار نیست یک‌باره موتور منفجر شود. ولی خب، بی‌تفاوت هم نباشید. این کارها را میتوانید به ترتیب انجام دهید:
۱. خونسردی خود را حفظ کنید
این اولین و شاید مهم‌ترین قدم است. بله، فن دارد بی‌وقفه کار می‌کند، ولی این به معنی این نیست که تا چند دقیقه دیگر موتور نابود میشود. با آرامش و بدون دستپاچگی، مراحل بعدی را اجرا کنید.
۲. کولر را خاموش کنید
حتماً بررسی کنید که آیا کولر روشن است یا خیر. چون روشن بودن کولر، مخصوصاً در خودروهای مثل ال ۹۰ که طراحی ساده‌ای دارند، باعث میشود فن دائماً روشن بماند.
کولر را کاملاً خاموش کنید (حتی کلید A/C را بزنید تا خاموش شود) و چند دقیقه صبر کنید. اگر فن خاموش شد، مشخص میشود که مشکل خاصی وجود نداشته و فقط فن به خاطر کارکرد کولر فعال مانده است.
۳. درب کاپوت را باز کنید
اگر با خاموش کردن کولر، فن باز هم یکسره کار کرد، نوبت به مرحله بعدی می‌رسد. درب کاپوت را باز کنید تا هوای گرم جمع‌شده زیر کاپوت تخلیه شود.
این کار چند فایده دارد:
- به فن کمک می‌کند سریع‌تر دمای محیط موتور را پایین بیاورد.
- باعث کاهش دمای رادیاتور و مایع خنک‌کننده میشود.
- به کاهش فشار روی سیستم خنک‌کننده کمک می‌کند.
توجه: مراقب باشید اگر بخار یا آب داغ از زیر کاپوت بلند میشود، اصلاً دست نزنید و کمی صبر کنید تا خنک شود.
۴. وضعیت آمپر آب را چک کنید
نگاهی به آمپر دمای آب بیندازید. اگر آمپر در حالت نرمال (زیر وسط یا کمی بالاتر) باشد، احتمالاً مشکل خیلی جدی نیست. اما اگر آمپر روی دمای بالا یا در آستانه قرمز باشد، نشان‌دهنده داغ شدن بیش از حد موتور است و باید سریع‌تر اقدام کنید.
۵. کابل منفی باتری را جدا کنید (در صورت لزوم)
اگر با باز کردن کاپوت و خاموش کردن کولر، فن همچنان کار می‌کند و صدای چرخش ممتد آن ادامه دارد، میتوانید برای جلوگیری از خالی شدن باتری، کابل منفی باتری را جدا کنید.
نحوه جدا کردن کابل منفی باتری
- اول ماشین را خاموش کنید (اگر روشن است).
- با استفاده از یک آچار مناسب (آچار ۱۰)، پیچ بست منفی باتری (علامت منفی یا رنگ مشکی) را باز کنید.
- بست را از قطب جدا کنید و آن را کنار بگذارید تا تماس مجدد برقرار نشود.
نکته خیلی مهم: اگر تجربه ندارید یا ترس از جرقه و برق گرفتگی دارید، بهتر است این کار را نکنید و به مرحله بعد بروید.
۶. بررسی فوری و تماس با تعمیرکار
حالا که فن خاموش شده (یا حتی اگر خاموش نشده)، وقت آن رسیده که کمک حرفه‌ای بگیرید. خاموش نشدن فن نشانه یک مشکل احتمالی در سیستم خنک‌کننده یا سیستم برق خودرو است.
در این مرحله، بهترین کار این است که:
- اگر هنوز خودرو قابل حرکت است، بدون استفاده از کولر، آرام و با احتیاط به نزدیک‌ترین تعمیرگاه بروید.
- اگر احساس کردید موتور بیش از حد داغ است، اصلاً حرکت نکنید. تماس بگیرید تا خودرو با یدک‌کش حمل شود.
چندین نکته خیلی مهم وجود دارد که باید در عین انجام دادن مراحل بالا بدانید:
فن یکسره در ترافیک یا شرایط آب و هوای بسیار گرم: ممکن است گاهی طبیعی باشد، ولی نباید بیش از ۲۰ دقیقه بعد از خاموش کردن خودرو ادامه پیدا کند.
خاموش کردن کولر در زمان پارک: همیشه وقتی ماشین را خاموش می‌کنید، کولر را هم خاموش کنید. این کار می‌تواند عمر فن را افزایش دهد و از یکسره شدن‌های بی‌دلیل جلوگیری کند.
چک کردن دوره‌ای رله فن و سنسور دمای آب: اگر ماشین شما به سن بالایی رسیده (مثلاً ۸ سال به بالا)، توصیه می‌کنیم این قطعات را هر سال یکبار چک کنید.
همچنین حتما تعویض روغن گیربکس ال نود اتومات در زمان مناسب انجام دهید تا خودروی شما عملکردی بهتر داشته باشد.
استفاده از دیاگ: با یک دستگاه دیاگ ساده می‌توان فهمید آیا سنسور دما اطلاعات درستی به ECU می‌دهد یا خیر. خطاهای معمولی مثل P0115 تا P0118 را هم می‌توان به راحتی بررسی کرد.
کدام سنسور فن ال ۹۰ را کنترل می‌کند؟
ال ۹۰ فقط یک سنسور دمای موتور ندارد. یک سنسور اصلی روی بدنه موتور نصب شده که مستقیم با ECU در ارتباط است. اسمش هم همان “سنسور دمای آب” است. این سنسور مسئول ارسال اطلاعات دمایی به ECU است. ECU هم با توجه به این داده‌ها تصمیم می‌گیرد که فن با چه سرعتی بچرخد، کی روشن شود، و کی خاموش شود.
نکته مهم اینجاست: اگر این سنسور خراب شود و مثلاً همیشه دمای بالا را گزارش دهد، ECU به اشتباه فکر می‌کند موتور در حال جوش آوردن است و فن را روشن نگه می‌دارد. حتی اگر موتور سرد باشد.
چگونه فن ال ۹۰ که خاموش نمی‌شود را تعمیر کنیم؟
حالا اگر فن بی‌وقفه می‌چرخد، باید مشکل را مرحله‌به‌مرحله بررسی کنیم. بیایید مثل یک تعمیرکار ماهر جلو برویم:
۱. بررسی رله فن
رله فن داخل جعبه فیوز قرار دارد. باید با مولتی‌متر تست شود. اگر گیر کرده یا سوخته، تعویضش کنید. در بعضی مدل‌ها رله صورتی است، در نسخه‌های جدیدتر، رله زرد ۵ فیش جایگزین آن شده است.
۲. بررسی سنسور دمای آب
اگر دسترسی به مولتی‌متر دارید، مقاومت سنسور را اندازه بگیرید. در دمای اتاق (حدود ۲۰ درجه)، باید چیزی بین ۲.۵ تا ۳ کیلواهم نشان دهد. اگر عدد پرت و پلا بود، سنسور خراب است. باید به علائم خرابی مقاومت فن ال ۹۰ توجه کنید تا بتوانید مشکل را بخوبی تشخیص دهید.
۳. چک کردن سیم‌کشی
اتصالات و سوکت‌ها را با دقت نگاه کنید. ممکن است جایی از سیم پوسیده، اکسید شده یا اتصالی داشته باشد. مخصوصاً اگر ماشین قدیمی‌تر باشد.
۴. بررسی ترموستات
اگر ترموستات در دمای مناسب باز نمی‌شود، جریان مایع خنک‌کننده مختل میشود. این باعث بالا رفتن دمای موتور و روشن ماندن فن میشود. ترموستات را در آب جوش تست کنید: اگر باز نشد، وقت تعویض است.
۵. اسکن ECU
یک دیاگ بزنید. خطاهایی مثل P0115 تا P0118 نشان‌دهنده مشکل در سنسور دما یا مدار آن است. اگر ECU خطا دارد، ممکن است لازم باشد ریست شود یا حتی تعویض شود (در موارد نادر).
پیشگیری بهتر از درمان: چطور از یکسره شدن فن جلوگیری کنیم؟
بهترین کار این است که نگذارید کار به اینجا بکشد. یک سری سرویس‌های ساده ولی مؤثر هست که باید به‌طور منظم انجام دهید:
- هر ۲۰ هزار کیلومتر، سیستم خنک‌کننده را سرویس کنید.
- سطح مایع خنک‌کننده را حداقل ماهی یکبار چک کنید.
- سالی یکبار رادیاتور و پره‌های فن را تمیز کنید.
- طبق دفترچه راهنما، سنسور دما و ترموستات را به‌موقع عوض کنید.
با همین چند کار ساده، احتمال خرابی فن و یکسره شدنش را به حداقل می‌رسانید.
درصورتی که خودروی شما نیاز یه تعمیر گیربکس اتوماتیک ال ۹۰ میتوانید با مراجعه به ایران رنو مشکل خودروی خود را به آسانی حل کنید.
هزینه‌های احتمالی رفع مشکل چقدر است؟
اگر فن یکسره شده و دنبال هزینه‌های حدودی هستید، این جدول را به ذهن بسپارید:
| قطعه | هزینه تقریبی (تومان) |
| سنسور دمای آب | ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار |
| ترموستات | ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار |
| رله فن | ۲۰۰ تا ۴۰۰ هزار |
| سیم‌کشی | ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار |
مراجعه به تعمیرگاه برای رفع یکسره شدن فن ال نود
یکسره شدن فن ال ۹۰ هم خیلی پر سروصدا است و هم می‌تواند به مشکلی اشاره کند که نیاز به رسیدگی دارد. مشکلاتی مانند خرابی سنسور دمای آب، چسبیدن رله فن، اختلال در ECU، یا معیوب بودن ترموستات می‌توانند باعث شوند فن بدون توقف کار کند. اگر این وضعیت را نادیده بگیرید، ممکن است باتری خالی شود، موتور بیش از حد داغ شود یا قطعات گران‌قیمت موتور آسیب ببینند.
پس بهتر است با مشاهده این علامت، سریعاً کولر را خاموش کنید، کاپوت را باز کنید، وضعیت آمپر آب را چک کنید و در صورت نیاز، خودرو را به تعمیرگاه ایران رنو ببرید تا علت اصلی مشکل مشخص و برطرف شود.
آدرس تعمیرگاه :خیابان دماوند بعد از سه راه تهرانپارس ، بعد از نمایندگی مرکزی سایپا ، لاین کندرو بن بست کاوه
برای مراجعه به ایران رنو با شماره های زیر تماس بگیرید: