مشکلات گیربکس اتوماتیک چندان نیستند، اما یک سری از آنها را به خاطر ساختار پیچیده این سیستم نمیتوان نادیده گرفت. گیربکسهای اتوماتیک با تمام راحتی و آسایشی که برای راننده به ارمغان میآورند، نسبت به گیربکسهای دستی ظرافت و حساسیت بیشتری دارند.
در این مطلب میخواهیم یکی از دردسرهای رایج رانندگان خودروهای اتومات را زیر ذرهبین ببریم: گیر کردن دنده اتومات در حالت پارک (P).
سوییچ را میچرخانید، موتور روشن میشود، پدال ترمز را فشار میدهید و میخواهید دنده را از حالت P خارج کنید… ولی هرکاری میکنید، اهرم دنده جم نمیخورد. در این موقعیت اصلا نگران نباشید زیرا راهکارهای مختلفی برای امتحان کردن وجود دارد.
علت گیر کردن دنده اتومات در حالت پارک
در حالت عادی وقتی شما دنده را روی حالت پارک قرار میدهید، یک قطعه فلزی کوچک بهنام “پارک پال” داخل گیربکس وارد یکی از چرخدندهها میشود و مانع از حرکت خودرو میشود. این مکانیسم ظاهراً ساده، خیلی هم حساس است و اگر یک یا چند شرط خاص رعایت نشود، همین قطعه کوچک تبدیل به یک دردسر بزرگ میشود. در این قسمت مرور میکنیم که چرا با مشکل گیر کردن دنده اتومات در حالت پارک روبرو میشوید:
پارک کردن در سراشیبی بدون ترمز دستی
اگر ماشین را در شیب پارک کنید و فراموش کنید ترمز دستی را بکشید، فشار وزن ماشین کاملاً روی گیربکس میافتد. در این حالت پارک پال با نیروی زیادی درگیر شده و برای خارج کردنش باید کل وزن خودرو را جابهجا کنید. طبیعی است که دنده قفل کند.
قبل از اینکه دنده را روی P بگذارید، اول ترمز دستی را کامل بکشید. بعد با پا روی پدال ترمز بمانید، دنده را از N به P ببرید و تازه بعد ماشین را خاموش کنید. این کار کمک میکند که فشار روی گیربکس نیفتد.
خرابی سیستم اینترلاک شیفتر (Shift Interlock)
سیستم اینترلاک شیفتر یک سیستم ایمنی است که فقط وقتی پای شما روی پدال ترمز باشد، اجازه میدهد دنده را از حالت پارک خارج کنید. حالا اگر این سیستم ایراد پیدا کند (به هر دلیل: قطعی برق، خرابی مکانیکی، اختلال در سنسورها)، دنده قفل میشود. اگر چراغ ترمز روشن نمیشود یا با وجود فشار روی پدال ترمز، دنده آزاد نمیشود، به احتمال خیلی زیاد این سیستم مشکل دارد.
بعضی خودروها (مثل پژو ۲۰۶ یا ال۹۰) یک دکمه اضطراری کوچک کنار دسته دنده دارند. آن را فشار بدهید و همزمان با پدال ترمز، سعی کنید دنده را آزاد کنید. اگر آن هم جواب نداد، از راهنمای خودرو کمک بگیرید و با یک پیچگوشتی یا ابزار مناسب قفل را بهصورت دستی باز کنید.
خرابی سوئیچ ترمز؛ از دلایل گیر کردن دنده اتومات در حالت پارک
سوئیچ ترمز یک قطعه ساده است ولی تاثیر مستقیم روی کارکرد گیربکس اتوماتیک دارد. این سوئیچ وظیفه دارد وقتی ترمز میگیرید، سیگنال بدهد که ترمز فعال شده است. اگر این سوئیچ کار نکند، سیستم اینترلاک فکر میکند هنوز ترمز نگرفتهاید، در نتیجه اجازه آزاد کردن دنده را نمیدهد.
پدال ترمز را فشار میدهید اما چراغهای ترمز روشن نمیشوند؟ سوئیچ ترمز خراب شده است یا فیوز آن سوخته است.
سوئیچ ترمز را عوض کنید یا ابتدا سیمکشی و فیوز مربوطه را چک کنید. اگر در این زمینه تخصص ندارید، کار را به مکانیک بسپارید، چون سر و کله زدن با برق خودرو میتواند خطرناک باشد.
آسیب داخلی در گیربکس؛ جزو دلایل گیر کردن دنده اتومات در حالت پارک
گاهی وقتها گیر کردن دنده در حالت پارک هیچ ربطی به شیب خیابان یا برق خودرو ندارد. ممکن است داخل گیربکس، یکی از قطعات مکانیکی دچار شکستگی یا فرسایش شده باشد. مثل چرخدنده پارک، سنسورها، کاسه دنده و … .
اگر دنده به شکل مشکوک گیر کرده و هیچ روش سادهای جواب نمیدهد، یا هنگام دنده دادن صدای بدی میشنوید، یا حرکت خودرو ناهماهنگ شده است، وقت آن است با دستگاه دیاگ برای تعمیر گیربکس اتومات عیبیابی دقیق انجام شود.
نحوه آزاد کردن دسته دنده گیر کرده در حالت پارک
حالا که علتهای رایج را شناختید، بیایید ببینیم اگر در این وضعیت گیر افتادید، دقیقاً باید چه کنید.
۱. آرام باشید و زور نزنید.
اهرم دنده را به زور تکان ندهید چون این زور بیموقع میتواند باعث شکستگی داخلی در مکانیزم شیفتر یا حتی آسیب به پارک پال گیربکس شود، که نتیجهاش فقط هزینههای چند میلیونی تعمیرات خواهد بود.
درصورتی که نیاز باشد باید برای هزینه کمتر، بهترین تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک در تهران را در نظر داشته باشید.
۲. پدال ترمز را بررسی کنید.
پدال را فشار دهید و ببینید چراغ ترمز روشن میشود یا نه.
۳. از دکمه اضطراری استفاده کنید.
بسیاری از خودروهای اتوماتیک مثل ال ۹۰، پژو ۲۰۶، هیوندای و تویوتا، مجهز به دکمهای کوچک در کنار یا روی دسته دنده هستند که به عنوان “شیفتر رهاکن” (Shift Lock Release) شناخته میشود. اگر خودروتان این دکمه را دارد، آن را فشار دهید و همزمان سعی کنید دنده را از P خارج کنید.
درصورتی که خودروی ال نود شما نیاز به بررسی داشته باشد بهتر است به یک تعمیرگاهی مراجعه کنید تعمیر گیربکس اتوماتیک ال ۹۰ را به صورت تخصصی انجام دهد.
۴. ترمز دستی را بررسی کنید.
در صورتی که خودرو را در سراشیبی پارک کردهاید، این احتمال وجود دارد که کل وزن ماشین روی چرخدندههای گیربکس افتاده باشد. در این حالت، نیاز به کاهش فشار دارید. بهتر است از یک نفر بخواهید ماشین را به آرامی در جهت مخالف شیب (یعنی کمی به جلو یا عقب، بسته به شیب زمین) هل بدهد تا بار از روی مکانیزم پارک برداشته شود.
۵. برق خودرو را بررسی کنید.
ممکن است فیوز مرتبط با سیستم اینترلاک سوخته باشد.
۶. به حالت N بروید.
اگر موفق شدید دنده را آزاد کنید، آن را به حالت N ببرید و سپس ماشین را روشن کنید و به نزدیکترین تعمیرگاه برانید.
نکات پیشگیرانه مهم
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، مخصوصاً برای گیربکس که تعمیرش میتواند چند ده میلیون خرج روی دستتان بگذارد. برای جلوگیری از رخ دادن مشکلاتی از قبیل گیر کردن دنده اتومات در حالت پارک، موارد زیر را حتما رعایت کنید:
- همیشه اول ترمز دستی را بکشید، بعد دنده را روی P بگذارید.
- قبل از ایست کامل ماشین، هیچ وقت دنده را روی پارک نگذارید.
- اگر صداهای عجیب از دنده شنیدید، شوخی نگیرید، زود بررسی کنید.
- هر چند وقت یکبار سرویس گیربکس را انجام دهید و وضعیت سنسورها را چک کنید.
مراجعه به تعمیرگاه برای چک کردن مشکل گیر کردن دنده در حالت پارک
گیر کردن دنده اتومات در حالت پارک هم میتواند یک مشکل کوچک باشد و هم مشکلی که میلیونها تومان خرج داشته باشد. خیلی وقتها دلیل آن تنها یک اشتباه ساده مثل پارک در سراشیبی بدون ترمز دستی است، اما گاهی هم پای خرابیهای برقی و مکانیکی وسط است.
نکته مهم این است که اگر چند بار این مشکل برایتان پیش آمده، وقت آن است که به فکر سرویس کلی گیربکس بیفتید، چون تکرار این قفل شدنها میتواند مقدمهای برای آسیبهای جدیتر باشد. بدین منظور میتوانید به تعمیرگاه ایران رنو مراجعه کنید.
آدرس تعمیرگاه :خیابان دماوند بعد از سه راه تهرانپارس ، بعد از نمایندگی مرکزی سایپا ، لاین کندرو بن بست کاوه
برای مراجعه به ایران رنو با شماره های زیر تماس بگیرید: